Büyük harflerin kullanıldığı yerler

 

  Cümleler büyük harfle başla

 

  Dizeler büyük harfle başlar.

 

  Nokta, soru, ünlem , iki nokta ve üç nokta  işaretlerinden sonra gelen ccümleler büyük harfle başlar

 

Özel isimler büyük harfle başlar

 

Kişi adları ve soyadları büyük harfle başlar.

 

Akrabalık adı olup lakap veya ünvan olarak kullanılan kelimeler büyük harfle başlar.

 

Cümle içinde özel adın yerine kullanılan makam veya unvan sözleri büyük harfle başlar.

 

Makam veya unvan sözleri büyük harfle başlar .

 

Mektuplarda ve resmi yazışmalarda hitaplar büyük harfle başlar .

 

Hayvanlara verilen adlar büyük harfle başlar.

 

Millet ,boy isimleri büyük harfle başlar.

 

Dil ve lehçe adları büyük  harfle başlar.

 

 Devlet adları büyük harfle başlar.

 

Din ve mezhep adları ile bunların mensuplarını bildiren sözler büük harfle başlar.

 

Din ve mitoloji ile ilgili adlar büyük harfle başlar.

 

Gezegen ve yıldız adları büyük harfle başlar.

 

Yer adlarıyla kullanılan yön adlarının baş harfi büyük harfle başlar.

 

Mahalle , meydan , bulvar , cadde , sokak adlarında geçen isimler

 

Saray köşk , han hale , kule , anıt vb. Isimleri büyük harfle başlar.

 

Kurum ,kuruluş ve kurul adlarının her kelimesi büyük başlar

 

Kanun , tüzük , yönetmenlik , yönerge , genelge adları her biri büyük harfle başlar.

 

Kitap , dergi,gazete ve sanat eserlerinin her kelimesi büyük harfle başlar.

 

Ulusal ,resmi ve dini bayramlarda anma ve kutlama günlerininn adları büyük harfle başlar.

 

Tarihi olay, cağ ve dönem adları büyük harfle başlar

 

Yer , millet, kişi adlarıyla kurulan birleşik kelimelerde sadece özel adlar büyük harfle başlar.

 

Kitap , bildiri , makale vb. Bulunan çizelge ,tablo vb.nin altında yer alan açıklayıcı yazılar büyük harfle başlar.

 

Ay ve Gün adlrının yazılışı :  Belirli bir tarih bildiren  ay ve gün adları büyük harfle başlar bildirmezse küçük harfle başlar.

 

Sayıların yazılışı : Sayılar gerekli görülen yerlerde yazıyla da yazılabilir

 

                           Sıra  sayıları yazıyla ve rakamla gösterilir.

 

                           Üleştirme sayıları rakamla değil yazıyla belirtilir.

 

“-Kİ “ eki ve bağlacının yazılışı

 

Sıfat yapan -ki :  Eklendiği kelimeyi sıfat yapar .  Kendinden önceki kelimeye bitişik yazılır ve ünlü uyumuna uymaz.

 

İlgi zamiri olan -ki : Bir adın yerini tutar ,bitişik yazılırve ünlü uyumuna uymaz.

 

Bağlaç olan-ki :  Bağlaç olan -ki ayrı yazılır.

 

 “-DE “ eki ve bağlacının yazılışı

 

Ek olan -de (bulunma hali) : Bitişik yazılır, bulunma anlamı katar . Eklendiği sözcüğü dolaylı tümleç ya da zarf tümleci yapar , özel

 

isimlerden sonra kesmeyle ayrılır.

 

Bağlaç olan -de : Ayrı yazılır. Cümleye bile , dahi anlamı katar . Bir öge olarak kullanılmaz. Hiçbir zaman kesmeyle ayrılmaz.

 

“Mi “ soru edatının yazılışı

 

Bu edat gelenekleşmiş gibi ayrı yazılır ve kendisinden önceki kelimenin son ünlüsüne bağlı olarak ünlü uyumuna girer.

 

Soru edatından sonra gelen ekler bu edata bitişik olarak yazılır.

 

Bu edat sorudan başka görevlerde kullanıldığından ayrı yazılır.

 

Pekiştirmeli sözcüklerin yazılışı : Sıfat veya zarf görevindeki pekiştirmeli sözcükler bitişik yazılır.

 

Deyimlerin yazılışı :  Deyimi oluşturan her sözcük ayrı yazılır.

 

İkilemelerin yazılışı : İkilemeleri oluşturan her sözcük ayrı yazılır.

 

                                     “m “ ile yapılan ikilemeler de ayrı yazılır.

 

                                      Isim durum ekleri ve iyelik ekleriyle yapılan ikilemeler ayrı yazılır.

 

İle yazılışı

 

ile ayrı olarak yazılabildiği gibi kelimelerde eklenerek de yazılabilir.

 

ile  ünsüzle biter. Kelimelerde bitişik olarak yazıldığında başındaki  (i) ünlüsü düşer ve büyük ünlü uyumuna uyar.

 

İle ünlüyle biten kelimelerde bitişik olarak yazıldığında araya  (y) ünsüzü girer ve başındaki (i) ünlüsü düşer.

 

Ek Fiilin yazılışı

 

Ek fiilin çekimli biçimleri (idi ,imiş,ise ) aynı yazılabildiği gibi bitişik olarak da yazılabilir.

 

Ünsüzle bilen kelimelere bitişik olarak yazıldığında başındaki ( i )ünlüsü düşer ve büyük ünlü uyumuna uyar.

 

Ünlüyle biten kelimelere bitişik olarak yazıldığında (y) ünsüzü girer.

 

Ek fiilin zarf-fiil eki almış biçimi olan “iken “ ayrı yazılabildiği gibi kelimelere eklenerek yazılabilir.

Kaynaklar

1. Türkçe El Kitabı Konu Anlatımı Yayın Denizi yayınları

2. HACEMİNOĞULLARI,Necmettin,Türk Dilinde Yapı Bakımından Fiiller , Kültür Bakanlığı yayınları, Ankara ,1992.

3. KARAHAN, Leyla, Türkçede Söz Dizimi , Akçağ yayınları, Ankara , 1991.

4. KOÇ , Nurettin , Yeni Dilbilgisi kitabı

5. KOÇ , Nurettin , Dilbilgisi kitabı

 

6. Türkçe Sözlük ,TDK yayınları , Ankara , 2008