NOKTA(.)

Cümlenin sonuna konur.

Saat ve dakika gösteren sayıları birbirinden ayrımak için konur.

Tarihlerin yazılışında gün , ay, yılı gösteren sayıları birbirinden ayırmak için konur.

    Bazı kısaltmaların sonuna konur.

    Sayılardan sonra sıra bildirmek için konur.

    Arka arkaya sıralandıkları için virgül ya da çizgiyle ayrılan rakamları sadece sonuncu rakamdan sonra konur.

    Bir yazının maddelerini gösteren rakam veya harflerden sonra konur.

    Kitap , dergi vb. Künyelerinden sonra konur.

    Ağ adreslerinde kullanılır. Çarpma işareti olarak kullanılır. 

   Virgül (,)         

  Birbiri ardınca sıralanan eş görevli kelime ve kelime gruplarının arasına konur.

  Sıralı cümleleri birbirinden ayırmak için konur.

  Uzun cümlelerde yüklemden uzak düşmüş olan özneyi belirtmek için konur

 Cümle içinde ara sözlerin veya ara cümleleri ayırmak için ara sözlerin ara cümlelerin başına ve sonuna konur.

 Anlama güç kazandırmak için tekrarlanan  kelimeler arasına konur.

 Tırnak içinde olmayan alıntı cümlelerinden sonra konur.

 Konuşma çizgisinden sonraki alıntı cümlesinin bitimine konur.

 Hitap için kullanılan kelimelerden sonra konur.

Noktalı virgül ( ;)

Ögeleri arasında virgül bulunan sıralı cümleleri birbirinden ayırmak için konur.

Cümle içinde virgüllerle ayrılmış tür veya takımları birbirinden ayırır.

İkiden  fazla eş değer ögeler arasında virgül  bulunan cümleler özneden sonra noktalı virgül kullanılır.

İki nokta (:)

Kendisiyle ilgili açıklama verilecek cümlenin sonuna konur.

Kendisiyle ilgili örnek verilecek cümlenin sonuna konur.

Karşılıklı konuşmalarda konuşan kişiyi belirtir.

Genel ağ adreslerinde kullanılır.

Bölme işareti olarak kullanılır.

Üç Nokta(…)

Anlatım olarak tamamlanmamış cümlenin sonuna konur .

Kaba sayıldığı için veya bir başka sebepten dolayı açık yazılmak istenirse konur.

Alıntılarda başta , ortada, sonda alınmayan kelimeler yerine konur.

Kesilen yerin okurun hayal gücüne bırakılması için kullanılır.

Benzer örneklerin sürdürebileceğini göstermek için kullanılır.

Soru İşareti( ?)

Soru eki veya sözü içeren cümle ve sözlerin sonuna konur.

Sözde soru cümlelerinin sonuna konur.

Bilinmeyen kesin olmayan veya şüheyle karşılaşılan yer , tarih vb. Durumlarda kullanılır.

Ünlem( !)

Duygularda seslenme , hitap , alay etme, küçümseme anlamı olan cümlelerde kullanılır.

Kısa çizgi(-)

Ara sözlerin veya ara cümleleri ayırmak için başına ya da sonuna konur.

Kelimenin kökleri gövdeleri ve eklerini birbirinden ayırmak için kullanılır.

Fiil kök ve gövdelerini birbirinden ayırmak için kullanılır.

Satıra sığmayan kelimeler bölünürken satır sonuna konur

İsim yapma eklerin, fiil yapma eklerin başına ve sonuna konur.

Heceleri göstermek için kullanılır.

Çıkarma işlemi olarak kullanılır

Sıfırdan küçük değerleri göstermek için kullanılır.

  Uzun Çizgi(-)

Yazıda satır başına alınan konuşmaları göstermek için kullanılır.

Oyunlarda uzun çizgi konuşanın adından sonra da kullanılır.

 Eğik Çizgi(/)

Dizeler yan yana yazıldığında aralarına konur.

Apartman numarası ile daire numarası arasına semt ve şehir arasına konur.

Gün , ay ve yıl gösteren sayıları birbirinden ayırmak için kullanılır.

Eklerin farklı şekilleri gösterirken kullanılır.

Ağ sitelerden kullanılır.

Bölme işareti olarak kullanılır.

 Tırnak işareti( “ “)

Başka bir kimseden veya yazıdan olduğu  gibi aktarılan sözler tırnak içine alınır. Vurgulanmak istenen sözler tırnak içine alınır.

Yay ayraç ( )

Anlamı tamamlayan ve cümle dışında kalan ek bilgiler için kullanılır.

Özel veya cins isme ait ek ayraçtan önce yazılır.

Bir bilginin  şüphe ya da kesin olmadığını göstermek için kullanılır.

Köşeli ayraç  [ ]

Ayraç içinde ayraç kullanılması gereken durumlarda yay ayraçtan önce köşeli ayraç kullanılır.

 Kesme işareti(‘)

Özel adlara gelen iyelik, durum ve bilgilendirme eklerini ayırır.

Kısaltmalara gelen ekleri ayırır.

Ekleri ayırmada daha çok görev alır.

Kaynaklar

1. Türkçe El Kitabı Konu Anlatımı Yayın Denizi yayınları

2. HACEMİNOĞULLARI,Necmettin,Türk Dilinde Yapı Bakımından Fiiller , Kültür Bakanlığı yayınları, Ankara ,1992.

3. KARAHAN, Leyla, Türkçede Söz Dizimi , Akçağ yayınları, Ankara , 1991.

4. KOÇ , Nurettin , Yeni Dilbilgisi kitabı

5. KOÇ , Nurettin , Dilbilgisi kitabı

6. Türkçe Sözlük ,TDK yayınları , Ankara , 2008