Eğitim Hayatı ve Erken Yılları

Ahmed Râsim, ilk öğrenimine Sofular’daki mahalle mektebinde başlamış, ardından Kırkçeşme, Haydar, Sarıgüzel gibi çeşitli mahalle mekteplerinde eğitim almıştır. Eniştesi miralay Mehmed Bey’in himayesinde, Yâkub Hoca’dan yazı ve Arapça dersleri almış ve bu eğitime daha sonra da devam etmiştir. 1876’da Dârüşşafaka’ya giren Râsim, burada Fransızca öğrenmiş, Fransız edebiyatı ve dönemin önemli Türk yazarlarının eserlerine ilgi duymaya başlamıştır.

Edebiyat Kariyeri ve Gazetecilik Başlangıcı

1883 yılında Dârüşşafaka’dan birincilikle mezun olduktan sonra, Posta ve Telgraf Nezâreti'nde memuriyet hayatına başlamış, ancak memuriyeti bir türlü benimseyememiştir. Fransızca’dan yaptığı çevirilerle Ahmed Midhat Efendi’nin ilgisini çeken Ahmed Râsim, 1885’te Tercümân-ı Hakîkat gazetesinde yazı hayatına adım atmıştır. Aynı dönemde Cerîde-i Havâdis gazetesinde de yazılar yayımlamaya başlamıştır.

1885-1908 yılları arasında birçok dergi ve gazetede makaleler, şiirler, tercümeler yayımlamış, Hüseyin Rahmi ile birlikte mizah dergisi Boşboğaz'ı çıkarmıştır. Ayrıca, okullar için yazdığı dil bilgisi, tarih ve matematik konularındaki eserlerle de dikkat çekmiştir. Menâkıb-ı İslâm adlı eserinden dolayı II. Abdülhamid tarafından Mecîdî nişanı ile ödüllendirilmiştir.

Yurt Dışında Görevler ve Milletvekilliği

Ahmed Râsim, 1898’de Alman İmparatoru Wilhelm’in Suriye gezisinde, 1916’da ise Sabah gazetesi tarafından Romanya cephesine gönderilmiştir. 1927’de İstanbul’dan milletvekili seçilmiş, III. ve IV. dönemde Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde bulunmuştur. 21 Eylül 1932’de Heybeliada’daki evinde vefat etmiş ve adadaki Abbas Paşa Mezarlığı’na defnedilmiştir.

Edebî Anlayışı ve Eserleri

Ahmed Râsim, gazetecilik kariyerinin yanı sıra, ansiklopedist bir gazeteci olarak tanınır. Batı’dan gelen yenilikleri, yerel hayatı ve millî zevki göz önünde bulundurarak kendine özgü bir edebiyat anlayışı geliştirmiştir. Türkçenin zenginleşmesine katkıda bulunmuş, özellikle şehir hayatını, günlük yaşamı ve insanı derinlemesine gözlemlemiştir.

Şiirleri de bulunan Ahmed Râsim, bu alanda divan edebiyatı ve alafranga tarzda eserler vermiştir. Ancak şiirleri genellikle yayımlanmaktan çekinmiştir. Nesir alanındaki eserleri ise dönemin İstanbul’unda halkın yaşamını ayrıntılarıyla anlatmış, Şehir Mektupları, Târih ve Muharrir gibi eserlerinde dönemin sosyal yaşamını dile getirmiştir.

Müzik ve Bestecilik

Ahmed Râsim, aynı zamanda şarkı bestekârı olarak da tanınır. Mûsikiye olan ilgisi, Dârüşşafaka yıllarına dayanır ve çeşitli ünlü bestekârlarla olan dostlukları sayesinde şarkıları dönemin müzik dünyasında yankı uyandırmıştır. Bestekâr olarak, şarkı formunda eserler vermiş ve sûzinak, uşşak, mâhur gibi makamlarla eserler bestelemiştir.

Önemli Eserleri

Ahmed Râsim’in eserleri, geniş bir yelpazeye yayılmaktadır. Tarih, coğrafya, seyahat, edebiyat ve mûsiki gibi birçok konuda yazmıştır. Şehir Mektupları, Falaka, Gülüp Ağladıklarım ve Menâkıb-ı İslâm gibi eserleri, dönemin sosyal yaşamını ve düşünsel akımlarını incelemek isteyenler için önemli kaynaklardır. Ayrıca, Osmanlı Tarihi üzerine yazdığı eserleri, Resimli ve Haritalı Osmanlı Târihi ve İstibdattan Hâkimiyyet-i Milliyyeye gibi çalışmaları da önemli tarihî kaynaklar arasında yer almaktadır.

Ahmed Râsim’in edebiyatı, onun müsbet gözlemci kimliğini ve yazılarına yansıyan derin gözlemleri ile şekillenmiştir. Yazarın yaşamı boyunca ürettiği eserler, Türk basın tarihi ve Türk edebiyatı açısından önemli bir yer tutmaktadır.

Kaynakça:https://islamansiklopedisi.org.tr/ahmed-rasim