• Doğum: İstanbul, Nişantaşı
• Asıl Adı: Ahmed Nâzım
• Aile: Annesini hiç tanımadı, babasını küçük yaşta kaybetti. Üvey anne ve dadılarla büyüdü.
• Eğitim: Salıpazarı Feyziye, Beşiktaş Askerî Rüşdiyesi, Mühendishâne-i Berrî İdâdîsi.
• Meslek: Topçu subayı; matematik, istihkâm ve topografya dersleri verdi.
• Görevler: Kaş’ta harita çalışmaları, Suriye ve Manastır görevleri.
• Ölüm: Kemik veremi nedeniyle 5 Ağustos 1893'te vefat etti; mezarı Karacaahmet Mezarlığı'ndadır.

Edebi Kişiliği ve Eserleri

• Edebiyata İlgi: İlk gençlik yıllarında başladı; ilk eserleri gazete ve dergilerde yayımlandı.
• Etkilendiği İsimler: Muallim Nâci, Abdülhak Hâmid, Recâizâde Mahmud Ekrem.
• Edebi Anlayış:
  • Şiir: Eski tarzdan ziyade Batı etkisinde şiirler yazdı.
  • Hikâye ve Roman: Realizm ve natüralizm etkisinde eserler verdi.
  • Tercümeler: Victor Hugo, Alfred de Musset gibi yazarlardan çeviriler yaptı.

Öne Çıkan Eserleri:

1. Karabibik (1890):
   • Türk edebiyatında ilk realist eser kabul edilir.
   • Konu: Anadolu köylüsünün günlük yaşamı.
   • Özellik: Kahramanlar, mahalli ağızlarıyla konuşturulmuştur.
2. Zehra:
   • Türk edebiyatının ilk psikolojik romanı.
   • Teması: Kıskançlık ve psikolojik çözümlemeler.
   • Özellik: Realist unsurlarıyla dikkat çeker.
3. Diğer Eserler:
   • Seyyie-i Tesâmüh: Realist hikâye örneği.
   • Makaleler: Dil ve edebiyat konularında analizler.
   • Çeşitli şiir ve hikâyeler: Servet-i Fünûn, Tercümân-ı Hakîkat gibi dergilerde yayımlanmıştır.

Edebi Katkıları

• Realizm ve Natüralizm: Karabibik ve Zehra ile bu akımları Türk edebiyatına tanıttı.
• Psikolojik Roman: Zehra, bu türün öncüsü olarak kabul edilir.
• Sade Dil: Daha sade ve doğal bir üslup kullanmaya çalıştı.
• Batı Edebiyatı: Çevirileriyle Batı edebiyatını tanıttı.
• Kaynakça:NÂBİZÂDE NÂZIM - TDV İslâm Ansiklopedisi